Διαδρομές

Εάν κρίνουμε από την ανθρώπινη μορφή, κυρίαρχη στην παρούσα δουλειά της Δάφνης Αγγελίδου, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η καλλιτέχνιδα περνάει από μια «σχετική» αφαίρεση, κυρίαρχη στην προηγούμενη δημιουργία της, σε έναν «σχετικό» νατουραλισμό. Κατά συνέπεια, ο άνθρωπος τώρα παύει να είναι ένδειξη ανθρώπου και καθίσταται περισσότερο κυριολεξία. Από ένα αφαιρετικό διαφανές, σύμβολο, μετατρέπεται σε νατουραλιστικό συμπαγές. Δεν περιορίζεται έτσι σε ένα οπτικό ερέθισμα αλλά προστίθεται και το απτικό. Ο άνθρωπος αποκτάει σάρκα και οστά και δεν αποτελεί μόνο ένδειξη ανθρώπινης παρουσίας, η οποία στο βάθος της κρύβει την απουσία.

Ταυτόχρονα, η ομπρέλα, διαχρονικά κυρίαρχη στο έργο της Αγγελίδου, δεν καλύπτει πλέον ολόκληρο το πρόσωπο όπως συνέβαινε μέχρι τώρα και γίνεται εμφανές στα μικρά ψηφιδωτά της παρούσας έκθεσης. Παύει τώρα να υποκαθιστά το πρόσωπο εν ήδη προσωπείου και παίζει ρόλο περισσότερο προστατευτικό αφήνοντας χώρο και για την παρουσία του άλλου. Εδώ βλέπουμε συχνά ανθρώπους αγκαλιασμένους κάτω από την ίδια ομπρέλα. Θα έλεγα μάλιστα, ότι ο ρόλος της δεν είναι μόνο προστατευτικός αλλά συμβάλλει και στην αποκάλυψη του προσώπου το οποίο συγκάλυπτε μέχρι τώρα, κάτι που ενισχύεται και από το γεγονός ότι τη συναντάμε πλέον και πεταμένη στο έδαφος.

Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να βλέπει γύρω του και να προσανατολίζεται: ποικίλες ανθρώπινες μορφές, σε διάφορους συνδυασμούς, κινούνται προς κάθε κατεύθυνση. Αυτό το γεγονός συνιστά και τη διαφορά με την προηγούμενη δουλειά της καλλιτέχνιδας, δηλαδή η εμφανής παρουσία του άλλου. Όχι δε φαντασιακή μορφή –αφαιρετική και σχηματοποιημένη– αλλά περισσότερο ως πραγματική – σαρκωμένη και τρισδιάστατη.

Όπως σε ολόκληρη τη δουλειά της Αγγελίδου, έτσι και εδώ υφέρπει ένα αίσθημα μοναχικότητας, ιδιαίτερα στις μεμονωμένες φιγούρες, καθώς επίσης και ένα αίσθημα αναμονής. Με μία όμως ουσιαστική διαφορά. Μέχρι τώρα η ανθρώπινη μορφή (βλ. μικρά ψηφιδωτά με λευκό φόντο) με το να εμφανίζεται περισσότερο αφαιρετική, σχηματοποιημένη και με καλυμμένο από την ομπρέλα πρόσωπο, παρουσιάζει τον άνθρωπο να βρίσκεται σε αναμονή του εαυτού του. Τώρα, η ανθρώπινη μορφή, τρισδιάστατη, σάρκινη και με ακάλυπτο πρόσωπο, υποβάλλει την αίσθηση της αναμονής του άλλου, στον βαθμό που ο εαυτός έχει πραγματωθεί.

Η Αγγελίδου υπονοεί συνέχεια με τη δουλειά της την πολυμορφία των ανθρώπινων διαδρομών, εξωτερικών και εσωτερικών, όπου ελλοχεύει όμως, πότε έκδηλα και πότε άδηλα, η αναγκαιότητα της συνάντησης με τον άλλον, ο οποίος κάνει αισθητή πλέον την παρουσία του.

Για άλλη μια φορά η καλλιτέχνιδα προβληματίζεται πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση των καιρών μας.

Ανδρέας Ιωαννίδης

Ιστορικός Τέχνης