Στων χρωμάτων την ροή

Τα χρώματα είναι τα πλήκτρα, τα μάτια είν΄η αρμονία
και η ψυχή είναι το πιάνο με τις χορδές του.
Ο καλλιτέχνης είναι το χέρι που παίζει τ’όργανο
κι αγγίζοντάς το ΄να ή τ’άλλο πλήκτρο, δονεί τη ψυχή.

Βασίλι Καντίνσκι

Αν είναι κάτι που χαρακτηρίζει την τέχνη του Τάσου Αριδά, αυτό είναι η ιδιαίτερη σχέση της με την έννοια του χρόνου. Η καλλιτεχνική του πορεία, από το 1979 που ξεκίνησε τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, μέχρι σήμερα, συνδέεται άμεσα με τη συνεχή αναμέτρηση του με διαφορετικά υλικά και μεθόδους, αναζητώντας κάθε φορά νέες αισθητικές ποιότητες. Από τις ακουαρέλες στην ελαιογραφία, από τις λεπτές πινελιές στις παχιές χρωματικές ζώνες καθώς και από την ξύλινη επιφάνεια των φορητών πινάκων στην νωπογραφία, το διακύβευμα είναι πάντα το ίδιο: Η αποκάλυψη της ροϊκότητας του χρόνου και, κατ’επέκταση,της ζωής των μορφών. Στις λιτές ζωγραφικές του αφηγήσεις, είτε πρόκειται για τοπία είτε για προσωπογραφίες είτε ακόμη για νεκρές φύσεις, ο χρόνος δεν παγιώνεται και ο εικαστικός χώρος δίνει την εντύπωση της συνεχούς μεταβολής. Τον καθοριστικό ρόλο στην όλη κινητικότητα παίζει η δυναμική των χρωμάτων, που μεταφέρουν τον εσωτερικό τους παλμό στην στιγμιαία μεταμόρφωση της όποια αναπαριστώμενης μορφής, καθιστώντας την ζωντανό οργανισμό. Έργα, όπως το «Ξαστέρωμα μετά τη βροχή», τα διάφορα είδη ψαριών ή ακόμα και «Ο Επισκέπτης του Δεκέμβρη», παραπέμπουν σε μια ζωγραφική ιμπρεσιονιστική ή αυτόματη ή και αφηρημένη. Από την άλλη πλευρά, όμως, τα χρώματα του Τάσου Αριδά αποτελούν δομικά στοιχεία τρισδιάστατων μορφών και της μαζικής τους σύστασεις, σε απεικονίσεις αυστηρά μελετημένες.

Στα έργα του «Καλό χειμώνα», «Η επίθεση του θέρους» και «Σεπτέμβρης», η ογκηρότητα των νεκρών φύσεων συναντούν τα «Μήλα» του Cezanne και την επιδίωξη του Γάλλου ζωγράφου να δοκιμάσει τις δυνατότητες που του παρέχει το χρώμα για να απεικονίσει στερεομετρικές φόρμες. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτές οι νεκρές φύσεις μόνο νεκρές δεν είναι. Όχι γιατί μοιάζουν να μην έχουν αποκοπεί από το φυσικό τους περιβάλλον αλλά γιατί, ξεπερνώντας μια νατουραλιστική αναπαράσταση, κυριεύουν τον χώρο με τη ζωντάνια των χρωμάτων τους. Το βλέπουμε στον «Μάιο» με τις κατακόκκινες παπαρούνες που σκορπούν σαν αιμάτινες κηλίδες τα πέταλά τους, όπως τα μαβιά πέταλα από «Τα πρώτα ζουμπούλια», αλλά και στις εποχιακές οπώρες των συνθέσεων «Μελαγχολία του Οκτώβρη», «Καλό χειμώνα» και «Η επίθεση του θέρους». Την χρωματική ένταση των νεκρών φύσεων, ωστόσο, αντικαθιστούν οι γήινες αποχρώσεις των πορτρέτων. Εδώ, η επιδερμίδα αντανακλά ψυχικές καταστάσεις που επιβεβαιώνουν την απτική σημασία, όπως την διατυπώνει ο Didier Anzieu στο βιβλίο του «Εγώ δέρμα», ενώ το βλέμμα και τα χείλη μαρτυρούν σκέψεις και επιθυμίες.

Οι οπτικές αφηγήσεις του Τάσου Αριδά, στο σύνολό τους, παύουν να είναι βουβές εικόνες. Με τη συνέπεια του ανθρώπου ο οποίος ακούραστα, πρώτα βιώνει, ύστερα αγαπά και στο τέλος ζωγραφίζει, και με έναν ρέοντα εικαστικό λόγο, ο καλλιτέχνης δημιουργεί χρωματικούς χωροχρόνους που προσκαλούν τον θεατή και προκαλούν τις αισθήσεις και τα συναισθήματά του.

Ευαγγελία Διαμαντοπούλου
Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης
Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ