«Η Τέχνη, η μεγάλη Τέχνη, δεν προσφέρει γενικές λύσεις σε προσωπικά προβλήματα, αλλά προσωπικές λύσεις σε γενικά προβλήματα».
Θοδωρής Καλλιφατίδης

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου αιώνα, οι θεωρίες της τέχνης σχετικά με το σώμα έχουν μεταβληθεί πολλές φορές. Αυτοί οι λόγοι (discourses) περί σώματος έχουν επηρεάσει, εξίσου, και τις απεικονίσεις του στην τέχνη, αλλά και την πρόσληψή αυτού του είδους τέχνης από τους θεατές. Η έκθεση «Το σώμα, αλλιώς» τοποθετείται εντός αυτού του διαρκώς μεταβαλλόμενου θεωρητικού πεδίου, με στόχο να πυροδοτήσει πολλές και διαφορετικές αντιδράσεις από τους επισκέπτες και να δημιουργήσει συζητήσεις που αμφισβητούν/ φέρνουν στο προσκήνιο συσχετισμούς, μνήμες και συναισθήματα που γεννά η θέαση του εκτιθέμενου ως τέχνη σώματος. Η έκθεση συγκεντρώνει την πρόσφατη δουλειά τριών καλλιτεχνών –δύο Καναδών κι ενός Έλληνα– οι οποίοι χρησιμοποιούν το σώμα τους, αλλά και σώματα άλλων, για να διερευνήσουν μια ευρεία γκάμα ζητημάτων που έχουν επίδραση σε αυτό και την αναπαράστασή του. Κεντρικός άξονας, κατά συνέπεια, των εικαστικών πρακτικών των καλλιτεχνών της έκθεσης είναι το σώμα, έτσι όπως το αντιλαμβανόμαστε μέσω των μηχανισμών της νόησης και των αισθήσεων. […]

Ο Αντώνης Χουδαλάκης, από την άλλη πλευρά κρατάει ντοκουμέντα των μελών της κοινότητας με την οποία σχετίζεται άμεσα στην Κρήτη, των «αγωνιστών» ενάντια στην αδικία του κόσμου της τέχνης και της καθημερινής ζωής: ενός καλλιτέχνη και δύο μεταναστών (μιας Ουκρανής και ενός Μαροκινού). Ο Αντώνης έχει τελειοποιήσει την τεχνική των προσωπογραφιών του πέραν της απλής απόδοσης των εξωτερικών ομοιοτήτων. Διεισδύει στις μικροδιαφορές και στα ελάχιστα στοιχεία που προσδίδουν χαρακτήρα στα πρόσωπα που απεικονίζει – τα σώματα που σχεδιάζει αντιπροσωπεύουν άτομα ως κοινωνικές κατασκευές. Για την παρούσα έκθεση, έχει προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, συμπεριλαμβάνοντας μικρότερα και περισσότερο πιστά πορτρέτα εκείνων που υποστηρίζουν τα τρία βασικά εικονιζόμενα πρόσωπα των έργων του. Τα μοντέλα του και οι αρωγοί τους πρέπει να ειδωθούν πλάι-πλάι, αποτελούν ένα αναπόσπαστο σύνολο. Ο Χουδαλάκης […] αποπειράται να αποδώσει την «εσωτερική» δομή, κυριολεκτική ή συμβολική – πρακτική που απαιτεί ένα εύρος ερμηνευτικών στρατηγικών.

[…] ο Αντώνης δείχνει ότι κανένα σώμα δεν στέκεται μόνο του και οι τρεις καλλιτέχνες μάς φέρνουν αντιμέτωπους με την έντονη πολυπλοκότητα της σχέσης του σώματος με τις αναπαραστάσεις του. Το πορτρέτο δεν ήταν ποτέ ένα παράθυρο στην ψυχή εκείνου που ποζάρει, αλλά μόνο μια είσοδος στις διαστρωματώσεις και τα ίχνη –ορατά και αόρατα– που «έχουν γραφεί πάνω στο σώμα» (Jeanette Winterson).

Κατερίνα Πιζάνια, PhD, Κοινωνιολογία της τέχνης 

* Από τον κατάλογο της ομαδικής έκθεσης «Το σώμα, αλλιώς», Μουσείο Βορρέ, Παιανία, 2015.