Αλέκος Φασιανός

Φασιανός Αλέκος
© Βικτώρια Φασιανού

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Σπούδασε βιολί στο Εθνικό Ωδείο και Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1956-1960) με καθηγητή τον Γιάννη Μόραλη. Σύχναζε επίσης στο εργαστήριο του Γιάννη Τσαρούχη. Συνέχισε τις σπουδές του στη Λιθογραφία (1960-1963) ως υπότροφος της γαλλικής κυβέρνησης με καθηγητές τον Eugène Clairin και τον Georges Dayez. Τα επόμενα χρόνια άρχισε να μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στην Αθήνα και το Παρίσι. Εκτός από τη συστηματική ενασχόλησή του με τη χαρακτική και τις εφαρμοσμένες τέχνες, δημιούργησε τα σκηνικά για πολυάριθμες παραγωγές θεατρικών έργων, σχεδίασε σημαντικό αριθμό εκδόσεων τέχνης και εικονογράφησε πληθώρα λογοτεχνικών εκδόσεων. Επίσης έχει εκδώσει δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Το 1985 τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας και ονομάστηκε Ιππότης του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων της Γαλλίας. Το 2000 φιλοτέχνησε δύο μεγάλες τοιχογραφίες για τον σταθμό «Μεταξουργείο» του Μετρό της Αθήνας. Από το 2009 είναι Επίτιμο Μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Τεχνών. Το 2010 ονομάστηκε Αξιωματικός του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων της Γαλλίας και το 2013 Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής. Απεβίωσε στις 16 Ιανουαρίου 2022.

'Εργα

Ατομικές εκθέσεις

2019

B&M Theocharakis Fondation Αθήνα

2018

Municipal Art Gallery Αθήνα

2018

Gallerie Sophie Agon - Schneidecker Παρίσι

2018

Ο Φασιανός στη Γαλλία Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας Ύδρα (επιμέλεια: Βικτώρια Φασιανού)

2018

Petit Format Iris Art Gallery Αθήνα (επιμέλεια: Βικτώρια Φασιανού)

2017

Έκθεση Χειροποίητων Βιβλίων: Δια χειρός Αλέκου Φασιανού από τη Συλλογή της Πινακοθήκης Χ. & Σ. Μοσχανδρέου Ι.Π. Μεσολογγίου Πινακοθήκη Δήμου Κέρκυρας Κέρκυρα (επιμέλεια: Λουίζα Καραπιδάκη)

2017

Τεχνική Kapopoulos Fine Arts, Golden Hall Μαρούσι

2016

91 βιβλία με έργα τέχνης του Αλέκου Φασιανού Περιοδεύουσα έκθεση Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων / 2017 Παπαστράτειο Μέγαρο, Αγρίνιο Αθήνα (επιμέλεια: Λουίζα Καραπιδάκη)

2016

Οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι στην καθημερινότητα Κρατικό Μουσείο Ιστορίας της Θρησκείας Αγία Πετρούπολη (επιμέλεια: Όλγα Καρδασίδη)

2016

Αποκάλυψη Kapopoulos Fine Arts Πάτμος

2015

Fethiye Camii Ναύπακτος (επιμέλεια: Νίκος Καλαϊτζής)

2015

Moments Kapopoulos Fine Arts Μύκονος

2014

Ο άνθρωπος και η φύση Galerie Française, Gerd Scheider Μόναχο

2014

Espace Vera Saint-Germain-en-Laye

2012

Ενθύμια Galerie Estades Lyon

2012

Ο μύθος του καθημερινού Grosvenor Gallery Λονδίνο

2012

La Lumière retrouvée Galerie Di Meo Παρίσι

2011

Φασιανός: Συλλογή Γιώργου Οικονομόπουλου Έπαυλη Παύλου Κουντουριώτη Ύδρα (επιμέλεια: Έφη Αγαθονίκου)

2011

Memories Villa Tamaris Centre d΄Art Toulon

2011

Daily Images Opera Gallery Λονδίνο

2011

Αρχαίος Μύθος και Σύγχρονη Πραγματικότητα Hellenic Museum Μελβούρνη

2011

Galerie Herrmann Βερολίνο

2011

Σπάνια χαρακτικά της περιόδου 1968-1980 Irmos Gallery Θεσσαλονίκη

2010

Aegean Breeze Galleria Grafika Τόκιο

2009

45 χρόνια δημιουργίας Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ροδίων Ρόδος

2009

Galerie Sonia Zannettacci Γενεύη

2009

La Mythologie légère de Fassianos Galerie Helenbeck Nice Νίκαια

2008

All That We Are Left with Αίθουσα Σύγχρονης Τέχνης Πότνια Θηρών Αθήνα

2008

Galerie Di Meo Παρίσι

2007

Contemporary Istanbul Κωνσταντινούπολη

2007

Art Athina Αθήνα

2007

Galerie Schneider Μόναχο

2007

Αίθουσα Σύγχρονης Τέχνης Πότνια Θηρών Αθήνα

2004

Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου Αθήνα

2003

Αίθουσα τέχνης Αθηναΐς Αθήνα

1998

Galerie Rachlin Lemarie Παρίσι

1997

Galerie La Hune Παρίσι

1996

Galerie Pudelco Βόννη

1993

Galerie La Hune Παρίσι

1993

Galerie Beaubourg Παρίσι

1992

Γκαλερί Ειρμός Θεσσαλονίκη

1992

Γκαλερί Ζουμπουλάκη Αθήνα

1992

Origrafica Gallery Malmö

1992

Grafica Gallery Τόκιο

1991

Galerie La Hune Παρίσι

1989

Γκαλερί Ζουμπουλάκη Αθήνα

1989

Richter Masset Gallery Μόναχο

1989

Galerie La Hune Παρίσι

1989

Galerie Beaubourg Παρίσι

1985

Alecos Fassianos Αναδρομική έκθεση Château de Chenonceau

1984

Γαλλική Ακαδημία Αθήνα

1984

FIAC Grand Palais Pavillon Creuzevault Παρίσι

1983

Αναδρομική έκθεση Musée Paul Valéry Sète

1983

Galerie Creuzevault Παρίσι

1982

Αλέξανδρος Ιόλας – Γκαλερί Ζουμπουλάκη Αθήνα

1982

Grafica Gallery Τόκιο

1982

Galerie Cuillard Grenoble

1982

Galerie Samy Kinge Παρίσι

1982

Galerie Beaubourg Παρίσι

1982

Origrafica Gallery Malmö

1982

FIAC Grand Palais Pavillon La Hune Παρίσι

1982

Kammer Gallery Αμβούργο

1981

Galerie La Hune Παρίσι

1981

Ostermalm Gallery Στοκχόλμη

1981

Galerie Proscenium Παρίσι

1981

Hotel-de-Ville Sochaux

1980

Γκαλερί Ζήτα-Μι Θεσσαλονίκη

1980

Carta Asbeck Gallery Düsseldorf

1980

Grafica Gallery Τόκιο

1980

Galerie l’Orangerie Κολωνία

1980

Galerie La Hune Παρίσι

1980

Galerie Artcurial Παρίσι

1980

Αλέξανδρος Ιόλας – Γκαλερί Ζουμπουλάκη Αθήνα

1979

Gimpel Gallery Λονδίνο

1979

Origrafica Gallery Malmö

1978

Gallerie Le Chapitre Παρίσι

1978

Gallerie Beaubourg Παρίσι

1978

Γκαλερί Ζήτα-Μι Θεσσαλονίκη

1977

Heland Gallery Στοκχόλμη

1977

Origrafica Gallery Malmö

1977

Αλέξανδρος Ιόλας – Γκαλερί Ζουμπουλάκη Αθήνα

1976

Kammer Gallery Αμβούργο

1975

Barroci Gallery Μιλάνο

1975

Αλέξανδρος Ιόλας – Γκαλερί Ζουμπουλάκη Αθήνα

1975

Alexandre Iolas Galleries Παρίσι

1974

Galerie Le Point Βηρυτός

1974

Galerie Tanit Μόναχο

1973

Alexandre Iolas Galleries Παρίσι

1973

Borjesson Gallery Malmö

1973

Galerie Facchetti Παρίσι και Ζυρίχη

1972

Alexandre Iolas Galleries Γενεύη και Μιλάνο

1971

Αλέξανδρος Ιόλας – Γκαλερί Ζουμπουλάκη Αθήνα

1971

Galerie Facchetti Ζυρίχη

1969

Galerie Facchetti Παρίσι

1969

Mench Gallery Αμβούργο

1968

Kurita Gallery Τόκιο

1968

Hartmann Gallery Μόναχο

1967

Galerie 3+2 Παρίσι

1966

Γκαλερί Merlin Αθήνα

1963

Γκαλερί Ζυγός Αθήνα

1961

Γκαλερί Ζυγός Αθήνα

1960

Γκαλερί Α23 Αθήνα

Κείμενο

Ο Φασιανός στο φως

Δεν ξέρω πια, δεν ξέρω αν ποτέ μερικά πράγματα που έχω ζήσει κι έλεγα πως τα γνωρίζω, αν θα ’πρεπε, παρ’ όλα αυτά, να τα ξεσυνηθίσω ή να τα «ξεγδυθώ». Απλά εννοώ να πάψω να αναγνωρίζω τον εαυτό μου σ’ αυτά… Δεν μπορώ παρά ελάχιστα να μιλήσω, βλέποντας ακόμη όλα ν’ ανθίζουν ή απλά να μαραίνονται.

Συχνά και τα χείλια σκάνε, συχνά ξεκινάμε μην ξέροντας πού πάμε. Συμβαίνει καμιά φορά να κοιτάζουμε κάτι που δεν αναγνωρίζουμε. Οι ευτυχίες που ονειρευόμαστε δικές μας μοιάζουν με φλυαρίες. Τι γίνονται οι μέρες, η νύχτα, τίποτα δεν ξέρω απ’ αυτό που είμαι… Σκύλος, γάτα… ή άνθρωπος; Στη Ρώμη έχεις ποτέ κοιμηθεί και πώς;

Ξαφνικά στον δρόμο μου, δεν ξέρω τι, δεν ξέρω ποιος, ποιος ήταν· χωρίς να το ξέρω, μου φάνηκε πως ήμουνα ανάμεσα σ’ άλλους, όπως την άνοιξη… Για ποιον λοιπόν νομίζεις πως μιλώ; Για τι θα μίλαγα λοιπόν χωρίς εσένα συντροφιά; Ξέρω γω; Ο ουρανός είν’ απ’ τις στέγες πιο ψηλά.

Αυτός που τ’ όνομά του γράφω, που έμαθα να λέω τ’ όνομά του, αυτός, ο Φασιανός. Ω Φασιανέ! Θυμάμαι τις πρώτες μέρες όταν μου άρχισε η έκπληξη, ήταν ένας νέος τρόπος ν’ αγαπάς…

Ο πρώτος που μου ήρθε σαν εικόνα και κόκκινος έκανε βόλτες. Τα μαλλιά του στους ανέμους που κυμάτιζαν είχαν μαύρα πουά. Τι λέω, τι λέω; (Λέω: Ποιος είμαι;) Συχνά είχε αέρα. Αυτό έκανε τη γραβάτα να πετά κάτω απ’ τα μαύρα τα πουά, τα μάτια του στο όνειρο. Τι κρατά; Είναι κόκκινο μιουγκέ, αλλά βέβαια τίποτα δεν κινείται ποτέ όταν είσαι μόνος στον άνεμο…

Στου κοτσανιού την ψεύτικη άκρη μπορεί να σου ’ρθει ζάλη, ακόμη πιο πολύ απ’ ότι στην αρχή. Τα μάτια μου κοιτάζουνε τη γη σαν να ’μπαιναν στη σιωπή κι οι τρύπες του αέρα οι αυγουστιάτικες είναι σκληρές κι όχι γλυκερές.

Ω εσείς, ξαναπείτε το όνομα του ζωγράφου αυτού που τόσο μ’ αρέσει «να διαβάζω» σήμερα στο βάθος των ματιών της κεφαλής μου και στους τοίχους ενός καινούργιου ονείρου, ανάμεσα στον Matisse και τον Miró… Καλά, καλά, κι αν δεν σας αρέσει, τι μ’ αυτό, τούτο κρατά γερά το μέτωπό μου σαν στεφάνι απ’ τα αγκάθια κι αίμα κοχλαστό. Θεέ, αν είχα τον καιρό και τον ρυθμό, θ’ άνοιγα μάτια τόσα· κι αν ήταν η Ιταλία ή η Ελλάδα τα μάτια μου, δεν θα ’ταν ποτέ αρκετά μεγάλα για να πω.

Κοιτάχτε κάτω την κοιλάδα και τον αέρα που ανάποδα φυσά μεσ’ απ’ το πράσινο του φύλλου σαν μέσ’ απ’ ένα δρόμο με χιονιά. Το δεξί χέρι σφίγγει δυο κλωνιά και το σώμα του άντρα είν’ από φωτιά. Είναι το φύλλωμα ή τα σεντόνια που φουσκώνουν κόκκινα; Ό,τι θέλουμε να δούμε θα το δούμε τελικά. Τον γνωρίζω καλά τον κόκκινο περαστικό σαν να ήταν στο βάθος του ματιού μου. Τι μου λέει; Έτσι ολοκαίνουργιος, όλος φλόγα και τον άνεμο να του κρατάει τ’ αχαμνά… και το χέρι που μοιάζει να συντηρεί το παντελόνι… Αξίζουν, δεν αξίζουν, τα λέω όλ’ αυτά για τον αέρα, την πόλη και τα φανταχτερά. Αλλά να κι άλλοι, πλησιάζουν ή κρέμοντ’ απ’ τα ρούχα τους, που ’ν’ όλα όμοια, άσπρα με πράσινες ρίγες παιδικές… Κι οι γραβάτες ένα σκουροπράσινο πέταγμα κάνουν, στον αέρα πετούν, ποιον αποσιωπούν… ποιον πιάνουν, ποιον χάνουν και ποιοι συγγνώμη ζητούν;

«Ωραίος καιρός…» αγγέλλει ο ταξιδιώτης χωρίς να σκεφτεί σε τι δρόμο έχει μπει… Όταν η νύχτα θα ’ναι βαθιά, όλα θα γίνονται σ’ άλλα μαλλιά. Κι όμως, είναι οι ίδιοι π’ όλο βολτάρουν… Μα να οι άνθρωποί μας, πάνε δυο δυο, τα παντζούρια τους και τα πετάλια τους μοιάζουν διάτρυτα, έτοιμοι ή από ατσάλι γιομάτοι, ολόγιομοι απ’ τον εαυτό τους μοιάζουν πάλι.

Κόκκινοι ή άσπροι καπνιστές, αιμόφυρτοι, από πού ήρθαν και πού πάνε; Δεν ξέρω άλλο δα απ’ ότι είναι σαν την σάρκα τους να ’χουν φορέσει ανάποδα.

Έτσι έζησα μέσα σ’ ένα κόκκινο πανί και βγαίνοντας κάθε πρωί ρωτούσα: «Τι καιρό, τι καιρό κάνει έξω απ’ την ύφανση;» Είναι όπως παντού σαν περπατάμε με βήμα σημειωτόν, φτύνοντας όπως πάμε κρασί κοκκινωπό… Τράβα τον δρόμο σου, τράβα τον δρόμο σου! Ένας σκύλος περνά και τρίβεται παραπέρα, μακριά από σένα, όλο πηδηματάκια και δεν πηδάει βαρελάκια, μες τη νύχτα όλο το σώμα συγκλονίζεται. Τι ονειρεύεσαι, τι ονειρευόμαστε όλοι;

Κι έρχεται επιτέλους η ώρα που ξημερώνει το μεγάλο φως, ο κάθε περαστικός έχει τα μάτια βαριά και τα χέρια τρελά από χάδια… Έτσι έζησα μέσα στο κόκκινο αίμα του Χριστού. Α! Πόσο ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος ν’ αγαπά μ’ όλο του το είναι, μ’ όλο του το είναι το ανέραστο, ες αεί ανάστατο!

Ω θαύμα απρέπειας, σ’ αυτόν που αυτό σκέφτεται ανήκω, άντρες ή γυναίκες που φεύγουν, Ιταλία ή Ελλάδα, Παρίσι ή Ρώμη, το τραγούδι είναι τραγούδι πάντα, ακόμη… Κι αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι καυτό, γυναίκα ή άντρας ανατρίχιαζε λοιπόν που μπαίνεις σε τέτοιον πειρασμό.

 

Louis Aragon
21 Ιανουαρίου 1981

* Από το βιβλίο «Άθλος, μύθος, έρως», Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα, 2004.